υδροπονία

υδροπονία
H υδροπονία δηλαδή, μεγαλώνοντας και καλλιεργώντας φυτά χωρίς χώμα υπάρχει από τους αρχαίους πολιτισμούς .Οι Αιγύπτιοι ,μέλη ινδιάνικων φυλών και οι Ίνκας ,οι Ατζέκοι και οι Βαβυλώνιοι είναι παραδείγματα αρχαίων πολιτισμών με πρακτική υδροπονική κηπουρική χωρίς να έχει η λέξη Υδροπονία ανακαλυφθεί. Αν και πολλοί από εμάς σκέφτονται την Υδροπονία σαν μια νέα μέθοδο στην καλλιέργεια ,οι πρόγονοι μας στις προσπάθειες τους πάντα να βελτιώνουν τη τεχνολογία στην αγροτική τέχνη έχουν ήδη δουλέψει και μάθει ότι οι καλλιέργειες τους έμαθαν , συμπεριλαμβανομένη την κηπουρική χωρίς χώμα. Έτσι κι αλλιώς παραμένουν πολλά να ανακαλυφθούν στην επιστήμη της Υδροπονικής κηπουρικής .Λόγω του χαμηλού κόστους και εύκολου φόρτου εργασίας η Υδροπονία κερδίζει το ενδιαφέρον πολλών καλλιεργητών .Νέες μέθοδοι στη Υδροπονική κηπουρική πάντα εξερευνώνται και θα συνεχίσουν να μελετώνται
O πειραματισμός με τα θρεπτικά συστατικά των φυτών ξεκινά πάνω από τριακόσια χρόνια πριν. Ένας Άγγλος επιστήμονας ο John Woodward, πειραματίστηκε με τα θρεπτικά συστατικά των φυτών. Ήθελε να ξέρει εάν τα φυτά λαμβάνουν θρεπτικά συστατικά απ 'το χώμα ή το νερό. Ξεκίνησε με φυτά στο νερό αργά πρόσθετε χώμα στο νερό καθημερινά. Ανακάλυψε ότι τα φυτά βελτιώνονται σε μέγεθος και υγεία. Συμπέρανε ότι ήταν το χώμα και το νερό το οποίο διοχετεύουν θρεπτικά συστατικά στο νερό. Ωστόσο,οι ανακαλύψεις του αντικρούστηκαν απ 'τους παραγωγούς. Οι παραγωγοί πίστευαν ότι μόνο το χώμα μπορεί να προσφέρει σταθερότητα για τα φυτά να ριζώσουν σ' αυτό. Η πεποίθηση αυτή βασίστηκε στη εμπειρία τους σε περιόδους ξηρασίας .Χωρίς νερό οι σοδιές καταστρέφονταν όσο πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά το χώμα ήταν .
Αυτή ήταν η αρχή για πολλούς πειραματισμούς στην θρέψη των φυτών . Ανακαλύψεις και νέες μεγάλες εκπλήξεις ακολούθησαν τις ανακαλύψεις του Woodward ,οδηγώντας σε αυτό που αναγνωρίζουμε σαν την επιστήμη της Υδροπονίας .
Σήμερα πολλές απ 'τις διαφορετικές μεθόδους της Υδροπονικής κηπουρικής έρχονται απ 'τις ιδέες του Δρ.Gerike, ένας ειδικός της φυτολογίας στο πανεπιστήμιο Davis της Καλιφόρνια .Ο Δρ. Gerike έγινε διάσημος με την παραγωγή φυτών τομάτας 25 ποδών ψηλά με την μέθοδο της κηπουρικής χωρίς χώμα. Στην πραγματικότητα ο Δρ.Gerike ήταν το άτομο το οποίο ονόμασε την επιστήμη της καλλιέργειας χωρίς χώμα Υδροπονία.
Σύμφωνα με την εμπειρία ,οι αποδόσεις των υδροπονικών καλλιεργειών είναι γύρω στο 15-20% υψηλότερες, συγκρινόμενες με καλλιέργειες στο χώμα. Όταν όμως το έδαφος του θερμοκηπίου παρουσιάζει προβλήματα, όπως εδαφογενείς ασθένειες, κόπωση λόγω μονοκαλλιέργειας, χαμηλή γονιμότητα, αλατότητα, κ.λπ., τότε η αύξηση της παραγωγής που επιτυγχάνεται στην υδροπονία είναι εντυπωσιακά υψηλότερη .
Όταν η καλλιέργεια λαμβάνει χώρα σε κλειστό υδροπονικό σύστημα μέ συνεχή ανακύκλωση του θρεπτικού διαλύματος, όλα τα λιπάσματα που χορηγούνται στην καλλιέργεια αξιοποιούνται από τα φυτά με συνέπεια να μην διαφεύγουν κάποιες ποσότητες στο περιβάλλον και να το επιβαρύνουν. Το πλεονέκτημα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιοχές στις οποίες το πόσιμο νερό είναι επιφανειακό ή προέρχεται από μικρό βάθος, με συνέπεια να μολύνεται εξαιτίας της έκπλυσης ενός μέρους των λιπασμάτων. Σε τέτοιες περιπτώσεις δημιουργείται σοβαρό πρόβλημα κυρίως με τα αζωτούχα λιπάσματα, τα οποία είτε είναι είτε μετατρέπονται στο έδαφος σε νιτρικά άλατα με συνέπεια η περιεκτικότητα του πόσιμου νερού σε νιτρικά να αυξάνεται πάνω από τα ανώτερα επιτρεπτά όρια και να δημιουργούνται κίνδυνοι για την δημόσια υγεία. Στις περιπτώσεις αυτές, η καλλιέργεια των φυτών θερμοκηπίου σε κλειστά υδροπονικά συστήματα είναι η μόνη λύση η οποία μπορεί να παράσχει αποτελεσματική προστασία στο πόσιμο νερό χωρίς να καθίσταται αναγκαία η εφαρμογή περιορισμών στην καλλιέργεια φυτών με υψηλές λιπαντικές απαιτήσεις, όπως είναι οι θερμοκηπιακές καλλιέργειες.


.Τι είναι η υδροπονία ή η υδροπονική καλλιέργεια;
Είναι η μέθοδος καλλιέργειας των φυτών σε αδρανή υποστρώματα ή σε θρεπτικό διάλυμα και όχι στο έδαφος ή σε εδαφικά μείγματα. Δύο είναι βασικές κατηγορίες υδροπονικών καλλιεργειών. Αυτές που γίνονται πάνω σε νερό και αυτές που γίνονται σε αδρανή υποστρώματα όπως ο πετροβάμβακας, ο περλίτης κ.λπ. Τα υδροπονικά συστήματα διακρίνονται σε κλειστά όπου το θρεπτικό διάλυμα ανακυκλώνεται και σε ανοιχτά όπου το ποσό θρεπτικού διαλύματος που περισσεύει από την άρδευση (περίπου 10-15%) χάνεται στο έδαφος― αυτό είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα.
Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να μπορέσει ένας παραγωγός να πραγματοποιήσει την τεχνική αυτή;
Στην υδροπονία το οποιοδήποτε υπόστρωμα είναι αδρανές και η χορήγηση των θρεπτικών στοιχείων γίνεται μέσω της άρδευσης. Ευνόητο είναι ότι το μόνο που χρειάζεται είναι νερό καλής ποιότητας και, μάλιστα, σε ποσότητες ικανές να καλύψουν τις ανάγκες της καλλιέργειας. Η ποιότητα του νερού προσδιορίζεται με χημική ανάλυση και εξαρτάται από την ηλεκτρική αγωγιμότητα κατά κύριο λόγο, αλλά και από τα επί μέρους στοιχεία που υπάρχουν κατά περίπτωση. Νερό με ηλεκτρική αγωγιμότητα μεγαλύτερη από 1,5 ms/cm (στους 25® C) θεωρείται ακατάλληλο για υδροπονία.
Τι εξοπλισμός χρειάζεται για την υδροπονία;
Την καρδιά της υδροπονικής μεθόδου αποτελεί ο μείκτης - δοσομετριτής λιπασμάτων. Η εξέλιξη της τεχνολογίας παρέχει σήμερα μία μεγάλη σειρά τέτοιων μηχανημάτων, από απλές δοσομετρικές αντλίες μέχρι ηλεκτρονικές με υπολογιστή. Το μηχάνημα αυτό είναι υπεύθυνο για τη σωστή και ομοιόμορφη κατανομή του θρεπτικού διαλύματος σε όλη την έκταση της καλλιέργειας και σε όλα ανεξαιρέτως τα φυτά. Βασικό συστατικό σ' αυτή τη διαδικασία αποτελεί ένα καλοστημένο σύστημα άρδευσης, ώστε να υπάρχει σταθερή παροχή σε όλα τα σημεία.
Μ' ένα σύστημα ακριβείας, όπως αυτό που έχετε αναφέρει, είναι δυνατό να τα καταφέρει ένας παραγωγός μόνος του;
Είναι οπωσδήποτε δύσκολο κι αυτό είναι ένα από τα μειονεκτήματα της μεθόδου. Ο παραγωγός χρειάζεται τεχνική και επιστημονική βοήθεια. Η υδροπονία είναι ένα σύστημα δυναμικής καλλιέργειας που απαιτεί ακρίβεια και γνώση φυσιολογίας φυτών και γι' αυτό η τεχνική και επιστημονική υποστήριξη αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτυχία του. Τη λύση σ' αυτό το θέμα έρχονται να την δώσουν οι γεωπόνοι - τεχνικοί των εταιρειών που διακινούν τα διάφορα υποστρώματα.
Τι χρειάζεται για την προετοιμασία του θερμοκηπίου;
Πριν απ' όλα χρειάζεται ένας σωστός σχεδιασμός της μονάδας από έναν ειδικό και κατόπιν η εκτέλεση μιας σειράς έργων που θα μπορούσαν να ονομαστούν έργα υποδομής πάνω στα οποία θα στηριχτεί και θα αναπτυχθεί η τεχνική της υδροπονίας. Μεταξύ άλλων θα πρέπει:
- Να ισοπεδωθεί το έδαφος και παράλληλα να δοθεί μια πολύ μικρή κλίση, για καλή αποστράγγιση της περίσσειας του θρεπτικού διαλύματος και την ομοιόμορφη κατανομή του θρεπτικού διαλύματος μέσα στο υπόστρωμα. Η μέγιστη επιτρεπτή κλίση είναι 1%.
- Να καλυφθεί το έδαφος με πλαστικό, που έχει μια πλευρά μαύρη και την άλλη άσπρη.
- Να σχεδιαστεί ένα πλήρες αρδευτικό σύστημα, με μία παροχή σε κάθε θέση φύτευσης.
- Να υπολογιστεί ο χώρος των υπολοίπων εγκαταστάσεων.
- Να κατασκευαστεί ένα αποστραγγιστικό δίκτυο. Να γίνει απολύμανση του χώρου.
- Να τοποθετηθούν τα υποστρώματα στις γραμμές φύτευσης.
Κάθε πότε γίνεται η άρδευση;
Θα πρέπει να τονιστεί ότι επειδή στην υδροπονία χρησιμοποιούμε αδρανή υλικά, τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία προστίθενται με την άρδευση. Ποτέ δεν αρδεύουμε με νερό, αλλά πάντα με θρεπτικό διάλυμα. Ο ιδανικός τρόπος άρδευσης είναι να ποτίζουμε όταν το υπόστρωμα έχει χάσει το 20% του νερού που μπορεί να συγκρατήσει. Σε κάθε πότισμα θα πρέπει να απορρέει το 15% της ποσότητας του θρεπτικού διαλύματος που εφαρμόζεται. Με αυτό τον τρόπο διατηρείται η σχέση μεταξύ των στοιχείων στο περιβάλλον της ρίζας στο επιθυμητό σημείο. Επίσης η ηλεκτρική αγωγιμότητα στο υπόστρωμα θα πρέπει να είναι το πολύ 1-1,5 ms/cm μεγαλύτερη από την ηλεκτρική αγωγιμότητα του θρεπτικού διαλύματος που ποτίζουμε.
Τι είδος λιπάσματος χρησιμοποιούμε και πώς μπορεί να φτιάξει κανείς τις συνταγές λίπανσης;
Ο σχεδιασμός του προγράμματος λίπανσης έχει ως στόχο τη συνεχή τροφοδοσία των φυτών με τα απαραίτητα μακροστοιχεία και ιχνοστοιχεία στη σωστή αναλογία. Οσον αφορά τα λιπάσματα που θα χρησιμοποιηθούν, η βασική αρχή επιλογής τους είναι η εξής: απλά, ευδιάλυτα και με χαμηλό κόστος. Η ετοιμασία της συνταγής λίπανσης απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρίες. Για το λόγο αυτό οι συνταγές λίπανσης συντάσσονται από το γεωπόνο - τεχνικό σύμβουλο και παραδίνονται σε απλουστευμένη μορφή στον παραγωγό για να εκτελέσουν.
Τα υποστρώματα μπορούν να ξαναχρησιμοποιηθούν χωρίς προβλήματα;
Συνήθως μπορούν να χρησιμοποιηθούν για περισσότερες από μια καλλιέργειες. Βέβαια, πριν την επαναχρησιμοποίηση επιβάλλεται η απολύμανση του υποστρώματος. Η απολύμανση γίνεται με ατμό και με ηλιοσπολύμανση όπου οι κλιματικές συνθήκες στο τόπο μας είναι ευνοϊκές. Τέλος ένα πότισμα με μυκητοκτόνο πριν την καλλιέργεια είναι ένας καλός συνδυασμός.
Ποια είναι τα κύρια πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της υδροπονίας σε σχέση με τη συμβατική καλλιεργεί στο χώμα;
Πλεονεκτήματα
- Ιδανικές συνθήκες ανάπτυξης του ριζικού συστήματος.
- Απαλλαγή από τις ασθένειες εδάφους και το κόστος απολύμανσης.
- Αποφυγή καλλιεργητικών εργασιών όπως όργωμα, σκαλίσματα, ζιζανιοκτόνα.
- Καλλιέργεια σε μέρη που τα εδάφη είναι ακατάλληλα για καλλιέργεια.
- Η άρδευση - λίπανση γίνεται αυτόματα.
- Αύξηση της ποσότητας και ποιότητας των προϊόντων.
- Δημιουργία ευχάριστου περιβάλλοντος για τους εργαζομένους.
Μειονεκτήματα
- Μεγάλες δαπάνες αρχικής επένδυσης.
- Δεν παρέχει την πολυτέλεια λαθών καθότι είναι αρκετά ευαίσθητο σύστημα καλλιέργειας.
- Απαιτούνται περισσότερες γνώσεις από τους καλλιεργητές.
- Δεν υπάρχουν πολλοί επιστήμονες - τεχνικοί της μεθόδου αυτής.